تعطیلی نسبی بازار سبب رکود تقاضای مقاطع شد/ بخشنامه اخیر وزارت صمت باعث سقوط شدید قیمت مقاطع می‌گردد

شیوا نیک وظیفه

از شروع نیمه دوم مردادماه شاهد روند کاهشی در بازار میلگرد بودیم، شواهد و قرائن فعلی اقتصاد ایران و به‌خصوص بازار فولاد داخلی روزهای خوبی را تداعی نمی‌کند. با نگاهی به روند قیمتی و تقاضا در سال‌های گذشته طبق یک روال سنتی چهار ماه شهریور، مهر، آبان و آذر کم تقاضاترین فصل‌های فولادی در طول سال است، در کنار این موضوع ماه‌های محرم و صفر قمری هم گاها با کاهش مواجه بوده و امسال شاهد تقارن ماه‌های فوق‌الذکر با دو ماه محرم و صفر هستیم هم‌چنین شرایط ویژه و خاص رکود اقتصادی کشور نیز این وضع را تشدید می‌کند. به نظر نمی‌رسد تا قبل از گذر از ۱۴۰۰ و دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری، شاهد تغییر ویژه اقتصادی در داخل باشیم. در کنار این‌ها زمزمه‌های شکل‌گیری رکود جهانی اقتصادی ۲۰۲۰ و کاهش احتمالی تقاضا روی کامودیتی ها هم شنیده می‌شود که در بازار داخل هم تأثیر مستقیم دارد.

تمام موضوعات ذکر شده بازار خوبی را در آینده جلوه‌گر نمی‌شود هرچند که هفته‌های گذشته هم اخبار خوبی شنیده نشد. در هفته سوم مردادماه قیمت میلگرد با افزایش محدود روبرو شد در واقع عملاً اتفاق خاصی نیفتاد. علت این امر تعطیلی روز دوشنبه بود که بازار را به رکود کشاند، سهم میلگرد در مبادلات داخلی به نسبت صادرات کاهش یافت در واقع قیمت میلگرد فارغ از رابطه آن با شمش وابسته به حجم صادرات و کشش بازارهای خارجی، ازآنجاکه بازارهای خارجی به علت تعطیلات تابستان هنوز به‌طورجدی فعال نشده است انتظار تغییر محسوس در قیمت این کالا بعید است. هفته پیش از آن نیز شاهد بودیم قیمت میلگرد از ابتدا تا اواسط هفته روند کاهشی و در ادامه از اواسط تا انتهای هفته روند افزایشی داشت برای این فراز و فرود دو علت اصلی وجود داشت، اول سردرگمی در مورد قیمت شمش که تا سه‌شنبه وضعیت آن مشخص شد و دومین مورد عدم تطابق قیمت میلگرد با شمش و حاشیه بسیار کم سود نوردکارها بود که باعث افزایش قیمت نیز شد. اگر نگاهی به آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد بیندازیم شاهد خواهیم بود در فصل ابتدایی این سال صادرات میلگرد 53 درصد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته افزایش داشته است، درحالی‌که فولاد میانی با افت 23 درصدی در همین مدت زمان مواجه شد. پیشنهاد برخی فعالان بازار این است که وزارت صمت صدور شمش را ممنوع کند ولی قیمت آن را آزاد بگذارد و کارخانه‌ها تولید تا سه ماه آینده خود را در بورس به فروش برسانند و نتیجه این خواهد بود که بازار با ثبات روبرو خواهد شد چراکه از سمت عرضه مواد اولیه اطمینان دارد، در نتیجه صادرات محصول که ارزش‌افزوده بیشتری دارد و اشتغال بیشتری ایجاد می‌کند روان‌تر خواهد شد. ضمن آنکه اطمینان خاطر نسبت به بازگشت وجوه حاصل از صادرات آن‌ها به دلایل مختلف بیشتر است.

در نهایت هفته گذشته نیز میانگین قیمت میلگرد کاهش بسیار جزئی داشت که عملاً تغییری در طول هفته را شاهد نبودیم علت این امر تعطیلی نسبی بازار بود. از طرف دیگر عرضه‌های شمش که هر روز با قیمت‌های پایین‌تر عنوان می‌شد چشم‌انداز بازار میلگرد را مبهم‌تر کرده بود. گفته‌شده است اخیراً بخشنامه‌ای از طرف وزارت صمت صادر شده است که بر اساس آن هر کارخانه‌ای که می‌خواهد صادرات داشته باشد باید کالای خود را در بورس کالا عرضه نماید به این ترتیب باید انتظار داشت که صادرات میلگرد کاهش یابد چراکه بسیاری از کارخانه‌های فولاد شرایط پذیرفته شدن در بورس را ندارند ولی صادرات را ادامه می‌دهند این امر می‌تواند به سرعت بازار داخلی را تحت تأثیر قرار دهد و باعث سقوط شدید قیمت مقاطع گردد در نتیجه پیامد آن روی کل زنجیره فولاد انعکاس خواهد داشت.